۲۴ مطلب با موضوع «تاریخ به روایت من» ثبت شده است

خرداد

خردادِ پر حادثه، خردادِ پُر شور، خردادِ پر خاطره...

ماهِ خاطرات، خردادِ مُخاطرات، خرداد‌ِ خونِ دل... خرداد که می‌‌رسد، دل پَر می‌‌کشد به روزهای پُر امید، روزهای پُر نشاط، پَر می‌‌کشد به آسمانِ رویا، رویای آزادی. دل پر می کشد به هوایی که قرار بود نفس کشیدن آسان‌‌تر باشد...

روزهای جَدَل برای جامعه ی مدنی. روزهای میتینگ‌‌های سیاسی، لبخندهای مرموزِ دموکراسی، گریه های از سرِ شوق، خنده‌‌های از سر ذوق...

روزنامه‌‌های دوم خردادی، شهیدانِ راهِ آزادی...

دل پر می‌‌کشد و وقتی از میانه‌ی راه می‌‌گُذرد، پَر پَر می‌‌شود... دل کبوتری می‌‌شود که پَرَش را چیدند. آزادی می‌‌شود آهویی که کفتارها دریدند. جامعه مدنی می‌‌افتد کنجِ قَفَس. نفس کشیدن سخت می‌‌شود وقتی که یک دوی دیگر می‌‌نشیند کنار دوم محبوبمان (اصلا بخوانش بیست و دو)...

محبوب؟ محبوب بودن جرم می شود! مثلِ یادِ سال‌‌های عاشقی که رقیبی غدار، تمام خاطراتش را به تباهی کشیده است. یک شبه محبوب، می‌‌شود مغضوب...

سال‌‌ها قبل‌‌تر، خردادِ مهربان از پَسِ جنگ و خون، فتح و آزادی برایمان هدیه آورده بود. اما این بار، خرداد روی دیگرش را نشان می‌‌دهد، خردادِ بیداد، خردادِ کودتا...

سکوت کفِ خیابان‌‌ها می‌‌ریزد. سکوت کفِ خیابان جان می‌‌دهد، کنارِ نعشِ «حمهوری»... بُغضِ خرداد می‌‌تَرَکَد. خرداد فریاد می‌‌شود، خرداد اسیر می‌‌شود، خرداد شهید می‌‌شود...

و ما دوباره بغض می‌‌شویم، خاکستر می‌‌شویم و آتشِ خرداد را در دل‌‌هایمان پنهان می‌‌کنیم مبادا زنجیر تاوان‌‌مان باشد...

حالا سال‌هاست خرداد از زیرِ خاک و خاکستر فریاد می کشد، نیمچه «امید»ی می‌‌دهد تا برای آزادی‌‌اش «تدبیر»ی بیندیشیم... اما نمی‌‌داند ما سال‌‌هاست خود را به فراموشی زده‌‌ایم. ما را به تیرباران عادت داده‌‌‌اند... به «حبس» نفس... به «حصر» امید...

خرداد هرسال خودش دست به کار می‌شود و می‌‌گوید: من هستم! زنده‌‌ام! هرسال می‌‌آیم تا یادِ آن روزها بیفتید. یادِ پرواز... من پرنده نبودم که بمیرم، من پرواز بودم...

دل نبندید به جاعلانِ طریقتِ خردادی و لاف‌‌زنانِ رؤیای آزادی... من هنوز زنده‌‌ام... ولی... ما آن‌قدر دروغ شنیده‌ایم که حتی خودمان را باور نداریم چه رسد به خردادمان، تنها نومیدانه با خود زمزمه می‌کنیم که ما هنوز هم به خردادِ پر از حادثه «ایمان» داریم...

.


پ.ن: بازنشر متن چند سال پیش


#دوم_خرداد

#بیست_و_دوم_خرداد

#خرداد_پر_حادثه

  • جمعه ۳ خرداد ۹۸

استغاثه بر پیاز!

✅   امروز حضرت پیاز دامت برکاته که سابقاً به دلیل بوی بدشان از سیر طعنه می‌شنیدند، گوی سبقت و رکورد قیمت را از پسته‌ی رفسنجان و پرایدِ عزرائیل‌نشان ربودند و با ثبت قیمت کیلویی 13000 تومان، رکوردی تاریخی برای تورم بر جای گذاردند تا شاید پس از قتل خاشقچی و حذف فردوسی‌پور از نود این بار نگاه فعالان مجازی به سفره‌های خالی‌ مردم بیفتد! اما زهی خیال باطل که همه‌ی آن‌ها که سال‌ها بود صدا و سیمای میلی را تحریم کرده بودند در شیش و بش تماشای عصر جدید و برنده باش فرصت نکردند هشتک #freePIAZ بزنند!

✅  حال که به لطف پروردگار و با اذعان به بی‌اثر بودن تحریم‌ها، به خودکفایی در ایجاد تورم بدون وابستگی به ارز و طلا رسیده‌ایم، به نظر می‌رسد که با توجه به خشم طبیعت و طمع دلالان بی‌مروت، همچنین خروج گوشت و مرغ و حالا پیاز از سبد غذایی ملت، و این حجم عظیمِ بیخیالی دولت! با این آمار رو به رشد بیکاری و تورم و اختلاس(که همه‌ش تو پاچه‌ی خود ماس!) در آینده‌ای نزدیک خود به خود منقرض می‌شویم و دیگر نیازی نخواهد بود که همه چیز را به گردن دشمن خارجی بیندازیم!

✅  در کتاب رستم‌التواریخ شرح احوالات مردم در هنگامه‌ی قحطی و هرج و مرج ناشی از جنگ‌های فئودالی حکام پس از مرگ نادر چنین شرح داده است که بی‌شباهت به اوضاع امروز ما نیست که هرچند به ظاهر جنگی نیست ولی فئودالهای نوین به جان هم افتاده‌اند و بیچارگی‌اش برای ما مردم است:

« و جمیع مأکولات در آن خطه فردوس مانند، چون وفای نازنینان نایاب، و آرام و امنیت در آن، چون وعده ماه‌جبینان نقش بر آب بود و محجوبان بیحساب از نیافتن قوت، بی‌قوت بر خاک راهها افتاده، با کمال افتضاح، و مردمان قوی بازوی چست‌وچالاک از نخوردن غذا سست و ناتوان و بیجان شده میل می‌نمودند به عالم ارواح، و گندم و جو چون قرص صورت دلبران گندم‌گون، کم و گران‌بها، و عدس و ماش و نخود و حبوب دیگر مانند نقطه خال رخسار مشکین مویان، بسیار عزیز القدر و دلربا. 
صدای الجوع الجوع ناز و نعمت پروردگان پرنیان‌پوش به ذروه فلک هفتم به گوش کیوان، و آواز فزع و استغاثه نمودن برنا و پیر و کبیر و صغیر از بی‌قوتی به سمع کروبیان می‌رسید...»

💢 دغدغه‌های روزانه‌ی یک آدم معمولی را هرشب در کانال خمارمستی بخوانید...
  • جمعه ۹ فروردين ۹۸

نامسلمان دادگر یا مسلمان بیدادگر؟

در قرن هفتم هجری، عطش وصف ناپذیر مغولِ صحرانشین برای حمله و غارت، شرقِ دور را به تمدنِ روبه‌افول ایرانی و امپراطوریِ عظیم اسلامی (آن ترکیب ناهمگونِ همیشه در تنش) پیوند زد. بعد از سال‌هایِ خون‌ریزیِ چنگیزی، اضالتِ تمدن در بدویت مغول نفوذ کرد و هلاکوخان تحت تاثیرِ اندیشه‌های خواجه نظام‌الملک که مخفیانه رویایِ بازسازیِ حکومت مستقل و مقتدر ایرانی را در سر می‌پروراند، پس از شکست اسماعیلیه، به پایتخت خلافت اسلامی حمله کرد و  بغداد را فتح نمود، در آن دم هلاکوخانِ مغول، آن تاتارِ غارتگرِ سابق، دانشمندان را در مدرسه‌ی مستنصریه‌ی بغداد گرد آورد و سؤالی مطرح نمود که اکنون بعد از قرن‌ها پاسخش چراغ راه بشریت است: ای عالمانِ مسلمان، ای مجتهدین عالَمِ علم و ای مجاهدین راهِ دین، "سلطانِ کافرِ عادل افضل است، یا سلطانِ مسلمانِ ستمگر؟" 

پاسخ آن‌چنان گران می‌نمود که پذیرشش مستلزمِ جدایی بین راهِ روحانیونِ وابسته به سفره‌ی خلیفه از راه مردمانِ خسته از جورِ ظالمانِ دین‌پیشه بود. انتخاب کنید... یا با ستم‌پیشه، یا با ستم‌دیده...

پس از آن‌که همه از پاسخ امتناع ورزیدند، سید بن طاووس(صاحب لهوف) قدم پیش گذارد و پاسخ داد: «کافرِ عادل، از مسلمانِ جایر افضل است» 

آن‌گاه دیگران نیز به پیروی از وی، فتوای او را تایید کردند که به درستی گفته‌اند:‌

“الملک یبقی مع الکفر و لا یبقی مع الظم”


Secton of tapestry showing a clash of Muslim and Christian armies


صد سال پیش از این واقعه، حکیم سنایی شعری سروده بود تا نشانه‌ای باشد بر اصالتِ ظلم‌ستیزی در فرهنگ و ادبیات ایرانیان، درج آن در این مجال خالی از لطف نیست.


بازدیدم که ظالمان بودند

در جهان هفته‌ای نیاسودند


زانکه او ظالم و مسلمان بود

خلق‌، عاجز، خدای ناخشنود


چشم دل بازکن ز روی یقین

ظلم حجاج (‌و) عدل کسری بین


این یکی کافر و پسندیده

وین مسلمان ولی نکوهیده 


ظلم از هرکه هست نیک‌،‌بد است

وانکه ار ظالم است نیک بد است 


هر کجا عدل روی بنمودست

نعمت اندر جهان بیفزودست


هر کجا ظلم رخت افکنده است

مملکت را زبیخ پرکنده است 


عدل بازوی شه قوی دارد

قامت ملک مستوی دارد


سنایی

طریق التحقیق

قرن پنجم


  • سه شنبه ۱۵ اسفند ۹۶

در انتظار انقراض!!!

آیا می‌دانید تاکنون چند انقراض بزرگ در زمین رخ داده است؟ آیا انقراضی دیگر در انتظار ما خواهد بود؟ آیا دوران فاجعه‌های بزرگ گذشته است؟ شاید برایتان جالب باشد که انقراض‌های بزرگ در دوره‌های زمانی مختلف بر روی کره‌ی زمین را مرور کنیم


۱- انقراض اردویسن-سیلورین (Ordovician-Silurian)

اولین انقراض بزرگ در تاریخ زمین در ۴۴۰ تا ۴۵۰ میلیون سال پیش دو اوج مرگبار به فاصله‌ی صدها هزار سال داشته است. در این زمان اکثر موجودات در دریاها زندگی می‌کردند. شواهد نشان می‌دهد در این دوره گندوآنا(ابرقاره‌‌ی جنوبی) به سمت قطب جنوب در حال حرکت بوده که با سرد شدن اقیلم از یکسو و پایین رفتن سطح دریاها از سوی دیگر موجب تغییرات شدید زیستی و انقراض بزرگ شده است.


۲- انقراض دونین پسین (Late Devonian)

در ۳۶۰ تا ۳۷۰ میلیون سال پیش، 75 درصد از تمام گونه‌های زنده به کام مرگ فرو رفتند، هرچند ممکن است این انقراض مجموعه‌ای از چندین فاجعه در امتداد یکدیگر بوده باشد اما به دلیل نزدیکی زمانی آن را یک انقراض می‌شناسند. زندگی در آب‌های کم عمق بیشترین صدمه را از این چکش مرگ دریافت کرده‌است به نحوی که تا صد میلیون سال پس از آن هیچ‌گونه‌ی جدیدی از مرجان‌ها تکامل پیدا نکرده است.


۳- انقراض پرمین-تریاسه (Permian-Triassic)

به این فاجعه، مرگ بزرگ گفته می‌شود که نامی است برازنده‌ی بزرگترین انقراض تاریخ زمین؛ ۲۵۱ میلیون سال پیش بر اثر انقراض پرمین-تریاسه تا ۹۷ درصد از کل موجودات زنده‌ی زمین از بین رفتند و تنها سه درصدِ باقی مانده توانستند چرخه‌ی تکامل را ادامه داده و حیات را بر روی زمین زنده نگه دارند، به نظر می‌رسد ما آدم‌ها هم حاصل تکامل این سه درصد حیات باقی مانده پس از فاجعه‌ی مرگ بزرگ باشیم!


۴- انقراض تریاس-ژوراسیک (Triassic-Jurassic)

۲۰۰ میلیون سال پیش و در طول ۱۸ میلیون سال پایانی دوره‌ی تریاس، دو یا سه تغییر در شرایط اقلیمی باعث رقم خوردن این فاجعه‌ی دیگری شد. تغییرات آب و هوایی، فوران آشتفشانی، سیل گدازه و سرانجام برخورد یک شهاب‌سنگ از متهمان پدید آمدن این فاجعه هستند که منجر به انقراض نسل سه چهارم از موجودات زنده شد. یادتان باشد که تا این دوره هم، هنوز اثری از پدربزرگ‌های ما بر روی زمین نبوده‌است.


۵- انقراض کرتاسه-پالئوژن (Cretaceous-Paleogene)

براساس نتایج دیرینه‌شناسی، حدود ۶۶ میلیون سال پیش یک سیارک به شکل شهاب سنگ، به قطر ۱۵ کیلومتر به زمین برخورد کرد که قدرت تخریب آن ۱۰ میلیارد بار بیشتر از بمباران اتمی هیروشیما و ناکازاکی بود. این فاجعه به علت منقرض شدن نسل دایناسورها مشهورترین انقراض تاریخ به شمار می‌آید، با این حال فقط دایناسورها قربانی این رویداد مرگبار نبوده‌اند و موجودات بسیاری از جمله آمونیت‌ها، بسیاری از گیاهان گلدار و آخرین پتروزاروس‌ها در طی این واقعه از بین رفته‌اند. در این انقراض ۷۵ درصد از کل جانداران زمین نابود شده‌اند.


تاریخچه‌ی حضور نخستین گونه‌های فرگشت اجداد بزرگ ما به روی زمین، حداکثر به 6 میلیون سال می‌رسد که به مرور زمان با شرایط اُخت می‌شود و یاد می‌گیرد روی دو پا بایستد تا نخستین شواهد حضور انسان‌های نئاندرتال (با شکل و شمایل امروزیِ ما) در چهل هزار سال پیش نمودار گردد. اما همین زمان کوتاه برای گند زدن به چرخه‌ی طبیعت کافی است تا با افزایش روز افزون جمعیت انسانِ به اصطلاح دانا و دست بردن در شرایط اقلیمی، این بشرِ دو پا نسلِ بسیاری از جاندران را به سمت نابودی بکشاند و بسیار نامحتمل خواهد بود که با نابود کردنِ باقیِ گونه‌ها از یک‌سو و نابودی زیست‌بوم زمین از سوی دیگر نسل انسان در امان بماند. باید منتظر ماند و دید آیا در میانه‌ی انقراضِ مصنوعیِ بزرگی قرار گرفته‌ایم و همانند دایناسورها زمین را به نسلی هوشمندتر و مقاومتر از خودمان خواهیم سپرد یا اخلافمان دلشان برای این خانه‌ی قدیمی خواهد سوخت و دست از نابودی‌اش بر خواهند داشت؟


پی‌نوشت: ممنون که کانال خمارمستی را دنبال می‌کنید...

عاشقانه‌های سعدی دل را به یغما می‌برد، کیفش را ببرید

چون دل بِبُردی دین مَبَر
هوش از منِ مسکین مَبَر
با مهربانان کین مَبَر

                   «لاتَقتُلوا صَیدالحَرَم»

سعدی جان جانان

  • دوشنبه ۴ دی ۹۶

سپتامبر، ماه خون و نفرت...

نفرین به 11 سپتامبری که سرآغاز خون‌ریزی بود...


اول دبیرستان بودم، تازه سر و گوشم می‌جنبید و آن وقت ها هنوز گفتگوی تمدن‌ها توی بورس بود، هنوز کسی فکر نمی‌کرد به جای گفتگو؛ جنگ، تمدن‌ها را نابود خواهد کرد!


 یک دفعه همه چیز زیر و رو شد... حرکت پر شتاب به سوی تمدن مدرن و صلح جهانی جای خودش را داد به تجارت جنگ برای معامله بر سر جان آدم‌ها و جیب سیاست‌مدارها!


 شهریور بود و همه‌جا صحبت از هواپیماهایی که می‌گفتند القاعده‌چی‌ها کوبانده‌اند وسط برج‌های دو قلوی نیویورک و ساختمان پنتاگون... یک ماه نگذشت و هنوز دنیا در شوک عمیق این حادثه بود که چطور می‌شود تعدادی آواره‌ی جنگ‌زده‌ی افراطیِ افغان، افسانه‌ی سازمان امنیت ایالات متحده را فروریزند که ناگهان آمریکا حمله‌ای همه جانبه به افغانستان را آغاز کرد و نامش را عملیات بلندمدت آزادی گذاشت...


از آن به بعد هیچ وقت دنیا طعم آرامش را نچشید...


عملیات بلندمدت آزادی آنقدر طولانی شد که احدی در خاطرش نماند برای چه حمله کرده بودند!! هنوز که هنوز است نه عراق روی خوش آرامش دیده نه افغانستان! بقیه کشورهای منطقه هم خودشان یک پا آمریکا شده‌اند و نیرو گسیل می‌کنند به سوریه و بحرین و یمن و... این‌ها همه میراث شوم یازده سپتامبر است برای سرزمین نفت و خون...



برگ دیگری از سپتامبر، 28 سال پیش ازین که برای مردم دنیا و به ویژه ما اهالی خاورمیانه معروف شود رخ داد، قلب مردم آمریکای جنوبی، علی الخصوص شیلی، کشور لاله‌های کوهی و کرکس‌های بلندپرواز، در چنین روزی داغ‌دار غمی جاودان شد... (اینجا درباره‌اش نوشته‌ام حتما بخوانیدش)


دردسرهای این ماه شوم به همین‌جا ختم نمی‌شود، دو سال پیش هم مصادف با 11 سپتامبر سانحه‌ی  سقوط جرثقیل در خانه‌ی امن الهی رخ داد و از شانس بد، چند روز بعدش فاجعه‌ی منا... زائران حج قربانی دست تقدیر و بی مسئولیتی سیاستمداران شدند...


عجب روز خونینی‌است 11 سپتامبر، اگر قرار باشد تمام حوادثی که در طول تاریخ در این ماه رخ داده را پشت یر هم قرار دهیم وضع بغرنج تر هم می‌شود... گروگان‌گیری در المپیک مونیخ توسط گروهی به نام سپتامبر سیاه انجام شد و انگار که هیچگاه قرار نیست سپتامبر روی خوش نشان بدهد. این ماه خونین امسال با نسل کشی در میانمار آغار شده و غم و اندوه از تمام روزهای این ماه می‌بارد.


بویی همی‌آید مرا مانا که باشد یار من

بر یاد من پیمود می آن باوفا خمار من

کی یاد من رفت از دلش ای در دل و جان منزلش

هر لحظه معجونی کند بهر دل بیمار من

مولانای جانان

  • دوشنبه ۲۰ شهریور ۹۶

سیاه به رنگ کودتا

مرداد هم مثل خرداد! بوی خون می‌دهد...

چه فرقی می‌کند؟ 22 یا 28؟ 32 یا 88؟ روز و ماه و سال ندارد! خورشیدکه نباشد همیشه تاریک است، سیاهی رنگ می‌اندازد روی امیدوآرزوهای یک ملت. هیچ فرقی ندارد که اسنادمداخله‌ی آمریکا کشف شده باشد یا آمریکا خودش اسناد همکاری آیت‌الله کاشانی با کودتاگران را علنی کرده باشد! مهم فردای کودتاست... همان روزی که کاشانی شانه به شانه مظفر بقایی (همان نفر دوم همیشگی در نهضت ملی) پا به خانه‌ی تسخیرشده‌ی نخست وزیرِ حالا سابق(!) می‌گذارند و برآنچه رخ داده‌بود احسنت می‌گویند! همان زمان که رفیق از نارفیق بازشناسانده می‌شود و رد خنجرها بر گرده‌ها دردمی‌نشاند. آری مهم‌تر از روز کودتا فردای آن است، همان زمان که مصدق به دادگاه برده شد و مردانه حقانیتش را در تاریخ ملی‌گرایی و انسانیت جاودانه کرد. همان روزی که حتی دولت کودتا هم لکه‌ِی ننگ حصر بی قضاوت را نتوانست بپذیرد و لاجرم در دادگاهی بی‌صلاحیت قهرمان ملی ایران را به حصر خانگی مجبور نمود.



ماجرا از سه روز قبل آغازشده بود و سه روز قبل همزمان باشکست کودتاچیان شاه از ایران خارج شده بود. اما بیست وهشت مرداد تمام امکانات بسیج شدند تا این بار کار  یکسره شود. به حکم فضل الله زاهدی شعبان‌جعفری از زندان آزادشد وهدایت گروهی را برعهده بگیرد که طیب حاج‌رضائی و حسین رمضون یخی و تعدادی دیگر از اوباش شهر هم عضو آن بودند. آنها از میدان امین الدوله و گمرک شروع کرده از سبزه میدان به طرف بالا راه افتاده و باتخریب کیوسک‌ها و دفتر روزنامه‌ها به سوی خانه دکترمصدق می‌روند، شعبان (همان بی مخ) به همراه حمیدرضاپهلوی به خانه مصدق وارد می‌شوند ولی محمد مصدق از حیاط پشتی به خانه دکتر معظمی رفته بود. دسته دیگر هم به رهبری خانم ملکه اعتضادی و رقیه آزادپور به همراه پری‌بلنده و بقیه روسپیان شهرنو از میدان گمرک راه افتادند و در خیابان‌های شاه آباد، نادری و سراسر خیابان شاه شعار می‌دادند و در میدان ارک به مابقی گروه ها پیوستند. کودتاگران هم به رهبری ارتشبد فضل ا... زاهدی، با کمک سرتیپ گیلان‌شاه و سی و پنج تانک و گارد ارتش، مراکز مهم تهران را تحت کنترل گرفته و روانه مرکز بیسیم تهران (پیچ شمرون) می‌شوند. سرانجام کودتا پیروز می‌شود و مصدق و یارانش در دادگاه نظامی ناصالح محاکمه می‌گردند... به همین سادگی... 


 

  • شنبه ۲۸ مرداد ۹۶

هجده تیر بی سرانجامی توی سیگار بهمنت باشد...

همه‌چیز با یک «سلام» ساده شروع نمی‌شود! حتی جواب سلام هم با اینکه مهم است ولی نه آن‌قدرها که بخواهد تاریخ را دگرگون کند! با سلام نه کودتا می‌کنند نه ماشین ریش‌‌تراشی می‌دزدند! این‌همه مسافر هر روز سلام می‌دهند و سوار ماشین او می‌شوند.

رادیو ساعت را اعلام می‌کند و می‌گوید: امروز 18 تیر با بخش شامگاهی رادیو پیام با شما همراه هستیم...


ادامه‌ی این داستان نسبتا طولانی و جذاب را بیایید توی تلگرام بخوانید، بدتان نخواهد آمد!!! 

حالا واسه گل روی شما توی ادامه مطالب هم گذاشتمش ولی تلگرام بهتره ها!!! از ما گفتن!


  • يكشنبه ۱۸ تیر ۹۶

کمونیستهای دریای کاراییب *

« یک روز از قله ی بلندترین کوه، صاعقه ای فرود آمد که هیچ سلاح و ارتشی نتوانست با آن مقابله کند. یک متمرّد تصمیم گرفت زمین ها را بین دهقانان تقسیم کند... او فیدل کاسترو بود.»

حتما سارتر هم وقتی که این جملات را می نوشت دست از نوشتن کشیده و سیگاری آتش کرده و کنار پنجره به آینده ای خیره شده  که روزی آرمانِ «آزادی» و «برابری» به دست یک اَبَر قهرمان در گوشه ای از کره ی خاکی مستقر خواهد شد. کسی چه می دانست در ذهنِ چریکِ دلیرِ کوه های «سیراماسترا» چه می گذرد؟ آن روزها تنها چیزی که همه می دیدند این بود که چطور«شِکر» می تواند سرنوشت یک ملت را تغییر دهد... کارگران مزارع نیشکر خسته از استعمار و استبداد، کامِ قهرمانِ افسانه ای شان را شیرین کردند و او هم در عوض حکومتِ باتیستای کودتاچی را سرنگون کرد تا ثروتهایِ یک ملت را به صاحبان اصلی اش باز گرداند.

فیدل تصویر یک ادیسه ی مقدس است که تنها وخسته با تفنگی بر دوش یاران وفادارش را جمع می کند و سوار بر اسبِ عدالت و برابری بر علیه دیکتاتوریِ تروا قیام می کند، مقابل نظام سلطه می ایستد، پرچمِ آزادی و آزادگی را به دست رنجورانِ جهان می دهد ولی آنجا که باید کشتیِ آرمان ها را به سرمنزلِ مقصود برساند، ناگاه چشم در کیسه ی قدرت می اندازد و طوفانی مهیب او را در بیراهه می اندازد و لاجَرَم در دریایی ناشناخته گم می شود! **

فیدل در دوران چریکی اش، با فیدل در زمان زمامداری زمین تا آسمان فرق داشت. روزی که فیدل قدرت را در دست گرفت خبرنگاری از او پرسید: "کی میتونیم امیدوار باشیم که اولین انتخابات آزاد در کشور کوبا برگزار خواهد شد؟" فیدل در پاسخ از هجده ماهِ آینده سخن گفت، هجده ماهی که هنوز هم به پایان نرسیده است...

در همان روزهای آغازینِ پیروزی، مارکز و همینگوی نویسندگان حق طلب و محبوبِ آن روزگار خود را به کوبا رساندند و فیدل را در آغوش کشیدند تا در این شادمانیِ جهانی سهیم باشند... گویا بخت به پابرهنگان جهان رو انداخته و دنیایی نو در حال ساخته شدن بود، دنیایی که قلم و تفنگ، در یک جبهه برای ساختنش تلاش می کردند.

حالا مردِ همیشه پیروزِ روزهای نبرد، باید در عیارِ فرمانروای بزرگترین قیامِ ایدئولوژیکِ قرن یک کشور را اداره می کرد. اما خیلی زود فهمید که عدالتِ سوسیالیستی بیخِ گوشِ امپریالیسمِ جهانی سخت است و هزینه های بسیار دارد! جان به در بردن از ششصد و سی و هشت ترور یعنی ریشخند کردنِ همه ی دشمنان و به ویژه آمریکا، و محصولِ آن می شود فضای امنیتی اطلاعاتی که در خوشبینانه ترین حالت آزادی و اعتماد عمومی را به قربانگاه می برد. اما لجوج و استوار بر سرِ تمامِ حرفهایش ایستاد. فیدل ثروتهای ملی را بین مردمش تقسیم کرد اما حق انتقاد را از آنها گرفت، امکانات پزشکی را در حد پیشرفته ترین کشورهای جهان برای مردمش فراهم کرد، اما تبادل آزاد اطلاعات را از آنها غصب نمود... تحصیل را تا سطوح عالی برای همه ی شهروندان رایگان کرد اما تنها کتابهایی که مورد تایید حاکمیت بود مجاز گذارد... در سطح حقوق و دستمزد برابری ایجاد کرد اما خودش رفت و در جزیره ی مرفهِ شخصی اش با دلفینهای دست آموزش مشغول شد.

رهبرانِ آمریکای جنوبی همگی در دوگانه ی شومِ نفرت و عزت قرار دارند و شاید مسبب اصلی آن قرار گرفتن مقابلِ جهانِ لیبرال باشد... در این سالها شاید خیلی ها آرزو داشتند که جای فیدل می بودند و حداقل به اندازه ی او محبوبیت می داشتند... اما رهبرِ کوبا همیشه با خود می اندیشید که اگر او هم مثلِ یاور همیشگی اش چه گوارا در همان سالهای مبارزه در راه اعتقاداتش جان داده بود امروز ازو هم به عنوان یک قهرمانِ جهانی یاد می کردند نه یک دیکتاتورِ پیر...

چریکِ پیر مُرد... در حالی که که سالها بود مرده بود، در مراسمِ بزرگداشت وی نیمی از کوبایی ها برایش اشک ریختند و نیمی دیگر به جشن و پایکوبی پرداختند.

چند روز پیش چریکِ پیر مُرد... در حالی که سالها پیش مرده بود، در مراسمِ بزرگداشت وی نیمی از کوبایی ها برایش اشک ریختند و نیمی دیگر به جشن و پایکوبی پرداختند... چه سرنوشت عجیب و پند آموزیست سرنوشت انقلابیونی که #دیکتاتور می‌شوند.

فیدل کاسترو

   پانویسها:

* عنوان را Partisans of the Caribbean در نظر گرفته بودم تا با  فیلم Pirates of the Caribbean همخوانی پیدا کند... اما در ترجمه ی فارسی کمونیست می توانست با کارائیب واج آرایی زیبا تری را ایجاد نماید.

** ادیسه اثرِ هومر ، او در جنگ با تروآ اسبی از جنس چوب و بسیار بزرگ میسازد و قلعه را تصرف میکند، الهه ی دریا او را نفرین میکند که تا ابد سرگردان باشد. در پایان داستان فرمانروای بادها باد را در کیسه ای میکند و به ادیسه می دهد تا او را به زادگاهش برساند، ولی وقتی که ادیسه خواب بود افرادش خیانت کرده و در کیسه را به امید طلا باز می‌کنند اما طوفان حاصل از باد داخل کیسه آنها را دوباره در جزیره‌ای ناشناخته در دریا گم می کند.

کاریکاتور هم کارِ خودم است برای همین است که خیلی حرفه ای نیست!

 

   پستِ مرتبط:

بمباران کاخهای کمونیسم/ فرو ریختن برجهای امپریالیسم

  • سه شنبه ۹ آذر ۹۵

شمشیر شمس الشموس

این بار وقتی که وارد حرم امام رضا شدی و پای ضریح رسیدی بعد از زیارت و فاتحه سرت را بگردان و کمی بالاتر را نگاه کن. بگذار نگاهت روی دیوارها قدری طی طریق کند. اصلا نیاز نیست خیلی آدم کنجکاوی باشی فقط کافیست وقتی که همه برای رسیدن به ضریح توی سر و کله ی همدیگر می زنند تو کمی افق دیدت را وسیع تر کنی تا آیات مکتوب قرآن را روی دیوارها بخوانی که مثلا یکیشان می گوبد: « إِنَّ اللَّهَ کَانَ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِیرًا » به راستی که خدا همواره به آنچه مى ‏کنید آگاه است!!!! بعد چشمت بیفتد به کتیبه های مرمرینِ دبیرالملک که در مدح شمس الشموس سروده است: «جهان ز رایش روشن چون آسمان ز نجوم  / جفا ز عدلش پژمان چو شخص از آذر» بعد گردن کشی کنی(!) و کمی بالاتر را نگاه کنی و شمشیرهای جواهر نشان و خنجرهای مزین به الماس را ببینی که بین گردنبندهای مروارید و یاقوت و تسبیح و انگشترهای زمردین قاب گرفته شده اند؛ به هر سو که نگاه کنی یک جفت از آنها هوش از سرت می رباید. هر گوشه نگاهت می چرخد خوانچه‏‌ها و ترنج‌‏ها پر از جواهرات و ابزار جنگیِ عتیقه و گرانبها که جزو با ارزش‌‏ترین‏‌های مجموعه خزانه آستان قدس است را می بینی که اگر این همه سر به هوا نبودی از دیدنشان محروم می شدی! به نقل از یکی از پژوهشگران آستان قدس، در مجموع صد و چهار قطعه که برخی از آنها به دلیل نیت واقف که گفته حتما در بالا سر یا بالای ضریح نصب شود و مابقی اغلب با نفوذ واقف درون خوانچه‏‌ها و ترنج‌‏ها قرار گرفته است. از شمشیر شاه عباس و شاه طهماسب صفوی تا خنجر ناصرالدین شاه و نیم تاج سوگلی محبوبش انیس الدوله در بین این خوانچه و ترنج ها دیده می شود.  آنچه که از اسناد پیداست آخرین فردی که به این جواهرات افزوده است شخص واعظ طبسی، تولیت فقید آستان قدس رضوی بوده که در اردیبهشت 1377 یک عدد «گردن‌بند الماس با آویزهای گرانبها» اهداییِ مادر خویش را تقدیم کرده که در خوانچه ی شماره 4 در دیوار بالاسر نصب شده است.

شاید نگاه کردن به این عتیقه جاتِ چشم نواز ما را غافل کند از نثار فاتحه ای برای روح پر فتوح حضرت معین الضعفا(ع) که به راستی در حیاتش یاری رسان ضعیفان بود و این روزها موقوفات حضرتش بیش ازینکه به کار ضعیفان و درمانده ها بیاید موجب انباشت ثروت و تجلی قدرت شده است. من شخصاً در این اندیشه غرق می شوم که چه بلایی بر سر فلسفه ی «وقف» آمد که تا دوره ی تیموری گوهرشاد بیگمِ مغول تبار، مسجد وقف می کند و ندیمه اش پریزاد مدرسه می سازد(پست قبلی). ولی بزرگ پادشاهان شیعه شمشیر وقف می کنند و جنگ آوریشان را بر مزار امام رئوف به یادگار برای زائران می گذارند؟ (از صفویه تا قاجار) 

وقتِ خروج از حرم باز هم نگاهتان را روی دیوارهای مسجدِ بالا سر بچرخانید و کمی روی نوشته های عربی تامل کنید. دو بیت از دعبل خزاعی شاعرِ شیعیِ شوشی که از یاران حضرت رضا بود کاشیکاری شده است که درباره ی همجواری قبر علی ابن موسی الرضا(ع) و هارون الرشید در مشهد می گوید:

قبران فی طوس خیر الناس کلهم / و قبر شرهم هذا مِنَ العِبَرِ

ما ینفع الرجس من قرب الزکی و لا / علی الزکی بقرب الرجس من ضرر

که ترجمه اش می شود:

در طوس دو قبر قراردارد، یکی بهترین مردم / و دیگری قبر بدترین آنان؛ این است از عبرتهای روزگار

نه ناپاک از نزدیکی به فرد پاک سودی می‌برد و نه / شخص پاک از نزیکی به شخص ناپاک ضرری

 

حرم رضوی

در تصویر دو تا از خوانچه ها پیداست...

 

  • سه شنبه ۴ آبان ۹۵

حال گُل در چنگ چنگیز مغول

گیرم که تیمورِ جهانگیر، سرسلسله ی مقتدر و امیر جهانگشای مغول­تبار پس از در هم کوبیدن دولت عثمانی نامه ای سراسر غلط املایی برای شارل ششم حاکم وقتِ فرانسه فرستاده باشد! گیرم که به بهانه ی آبلیموی شیراز مردم اصفهان را قتل عام کرده باشد، گیرم که هزار اسیر را در هندوستان سر بریده و در نبرد لرستان سردارانِ مقاوم را زنده زنده از دره های مرتفع زاگرس به پایین پرت کرده باشد. گیرم که همه عالم و آدم بدانند که تیمورِ کبیر با همه ی ثروت و مکنتش به رسمِ ایلیاتیِ مغول در چادر زندگی می کرده و کبابِ اسب را پای آتش به نیش می کشیده است...

این ها همه از بادیه نشینیِ مغول بود که میراثش ایران را ویران کرده بود. اما در، بر یک پاشنه نگشته و نمی گردد. حتی سی و چند سال هم همیشه کافیست تا لطافتِ طبعِ ایرانی، قومِ دامادِ* مغول را نرم کند و نور معرفت بر سیاهیِ جهل بتابد و نهرِ دانش در دلِ کوهِ سنگی راه خود را دریابد. نسل دوم مغول در فرهنگ ایران زمین ذوب می شود، شاهرخ بر تخت می نشیند تا شاهِ پسر بر آبادانیِ هر آنچه پدر ویران ساخته بود بکوشد و تحت حمایت او باز سمرقند و هرات بزرگترین مراکز علم و هنر در مشرق زمین شوند. در دوره ی حکومتِ شاهرخ معماری و نقاشی و  موسیقی و خوشنویسی به اوج شکوفایی می رسد و در هرات بزرگترین کتابخانه ی آن روزگاران دایر می شود. بایسنقر پسرِ شاهرخ _آن زاده ی بیابان و پرورده ی ملکِ ایران_ در خوشنویسی به خط پارسی به مرتبت استادی می رسد و مکتب هرات را بنیان می گذارد. در آن دوره کتابهای نفیس مصور می شوند و به زیور تذهیب آراسته می گردند.، تا آنجا که شاهنامه ی بایسنقری تبدیل به یکی از نفیس ترین و معتبر ترین نسخه های خطی برای فرزندانِ قومِ پارسی می شود تا از ترکانِ نیموری میراثی نیکو برای هفتصد سال بعد یادگار بماند.

گوهرشاد بیگم همسرِ شاهرخ در این رنسانس فرهنگی گامی بلند بر می دارد و در ساخت مسجد و مدرسه پیشگام می شود. مسجد و مدرسه ی گوهرشاد در هرات هنوز هم پابرجاست. از آثار حکومتِ این مهربانوی شرقی در ایرانِ کنونی تنها مسجد گوهرشاد، در جوار بارگاه علی بن موسی الرضا(ع) باقی ست. مسجدی که از سال 823 ه.ق بعد از قرنها هنوز هم با معماری منحصر بفردش نگین درخشانِ حرمِ رضوی ست.  

در آن عصرِ طلاییِ خردورزی، دانش و فرهنگ آنقدر در دربار نفوذ پیدا کرده بود که ندیمه های مخصوص گوهرشاد بانو همه اهل فضل و کمال بوده اند. یکی مهری هروی سرآمد شاعره های عصر تیموری بود و دیگری پریزاد که به تاًسی از ارباب خود در جوار مسجدِ گوهرشاد مدرسه ای بنا می کند تا علم بیاید و دین را کامل کند. چند سال بعد روبروی مدرسه ی پریزاد یوسفخان نامی مدرسه ی دو درب را افتتاح می کند تا ضرورت آگاهی و علم آموزی در کنار دین داری در جوارِ امام هشتم(ع) خودنمایی دو چندان داشته باشد.

این روزها وقتی که پابوسِ ثامن الائمه می رویم اگر از سمت باب الجواد (یا باب الرضا) مشرف شویم و در عظمتِ ساختمانهای نیمه تمام و در حالِ تکمیل غرق نشویم، پیش از آن که زرق و برقِ گنبد طلا ما را در خود گرفتار کند وارد مسجد گوهرشاد می شویم. نام گوهرشاد را دو جا می توانیم بر کاشیکاریهای مسجد ببینیم یکی در بالای درب نقره ای که به سمت دارالسیاده می رود و به خط شاهزاده بایسنقر است و دیگری در قسمت وسط و به خط محمدرضا امانی خوشنویس دوره ی صفوی. (من ندیدم) اگر از سمت چپ (سمت بسط شیخ بهایی) از مسجد خارج شویم و از سمت ورودی مردانه به سمت بارگاه برویم مدرسه ی پریزاد و دو درب را مشاهده می کنیم. که اولی تبدیل به مرکز پاسخگویی به مسائل دینی شده و حلقه های معرفت با حضور روحانیون و جمع مردم در آن جمع می شوند و دیگری تبدیل به دارالقران که هروقت من رفتم همخوانی قران و تواشیح در آن برگزار می شده است.

 

 

توضیح در متن: 

* داماد در مغولی گورکان خوانده می شود و این واژه را ازین جهت به کار بردم که تیمور لنگ خود داماد شاه قبلی بود و اینگونه برتخت نشست برای همین او را تیمور گورکانی هم می خوانند.

 

مسجد گوهرشاد

 

پانوشت1: تغییرات ظاهری در ساختمان هر دو مدرسه بسیار زیاد بوده برای حیاط سقف تعبیه شده حوض های حیاط برداشته شده و تبدیل به فضای نشستن عموم شده. ورود به حجره ها برای عموم آزاد نیست.

پانوشت2: سی و چند سال کافی بود برای شکوفایی فرهنگیِ نوادگان مغول ولی نفرین بر ما که سی و چند سال کافی بود تا خودمان بر داشته ها و نداشته های تاریخی و فرهنگیمان آتش بگشاییم و ذوب شویم در فقرِ دانایی.

پانوشت 3: به اصرار یکی از دوستان در این سفر پای یکی از حلقه های معرفت نشستم و بسیار برای روح پریزاد غصه ها خوردم که در مدرسه اش ترویج خرافات هم راه یافته است.

پانوشت4: نکته ای که داشت یادم میرفت اینکه پیش از دوره ی تیموری هم در زمان ایلخانیان، یک دوره ی شکوفایی فرهنگی با همت شاهان مغولتبار داشته ایم. ولی روایت این پست بیشتر به مناسبت سفر مشهد بود و تجلیل از اقدامات شاهرخ و اهل و عیالش در خراسان. جایی که این روزها حتی کنسرت برگزار کردن هم جرم است! چه برسد به شکوفایی موسیقی!!!! عنوان هم بخشی از شعری از قیصر امین پور است.

 

  • سه شنبه ۲۷ مهر ۹۵
اینجا دغدغه های روزانه ی یکی از اهالی ایران زمین را می خوانید